Zeintzuk dira eta nola antzeman daitezke?

Alarma-zantzua alerta jo behar duen seinalea da. Halako zantzuek joko-arazoak detektatzea ahalbidetzen dute, arinenak zein larrienak. Familientzat oso baliagarriak dira, haien bidez joko-arazorik dagoen hausnar baitezakegu. Kontuan izan erantzun batzuk zuon ikuspuntuan oinarritzen direla (ezinbestekoa!); izan ere, nerabearen gogoan zer dagoen ezin dezakegu jakin (oso nekagarria izango litzateke…). Komeni da, 3 zantzu baino gehiago identifikatzen badituzue, profesional espezializatuengana jotzea

1. Jokoaren bilakaera: jokoa erakargarria izateko, maizago eta diru-kopuru handiagoak jokatu behar dira.

  • Gero eta diru gehiago inbertitzen du jokoan?

  • Apustu egitea hasierako zirrara eragiten ez dion zerbait bilakatu da?

Eskuarki, modu arriskutsuan jokatzen duten nerabeek, denborarekin, jokatzen jarraitzeko beharra garatzen dute, berriz ere erakargarria eta atsegina izan dadin. Apustu egiteak hasieran eragiten zien zirrara bera sentitzen saiatzen dira. Eta, aldi berean, apustuak gero eta handiagoak dira.

Baina ez da behar-beharrezkoa prozesu geldoa izatea. Gainera, ohikoa izaten da lehen apustuetan sari handi bat lortzea eta horrek egoera problematikoa sortzea. Ez dago zertan diru-kopuru handirik jokatu. Nerabezaroan, ez da ohikoa zenbateko handiak izatea; beraz, kopuru txikiak jokatzea ere harreman kaltegarriaren adierazle da.

2. Buruan zorizko jokoak ditu etengabe?

Adierazle hau jakitea zaila da: ez gara igarleak, eta, beraz, ezin dugu jakin nerabeek zer pentsamendu dituzten buruan. Eta ez da beharrezkoa! Haiek ere intimitatea behar dute. Baina egoera horretan gaudenean… zein zaila den!

Buruan apustuak etengabe izatea da aurreko jokaldiak gogora ekartzea, dirua lortzeko moduren bat garatzeajokoan (norberaren objektuak saltzea, pagak…) edo etorkizuneko apustuak edo jokaldiak planifikatzea.

Telefonoarekin apustu-etxeen edo zorizko jokoen webguneak edo YouTubeko edo Telegrameko kanalak kontsultatzen aurki ditzakegu, baliteke kanalen bati atxikitzeko ordaintzea ere, haien apustuetarako informazio baliagarria lortzeko. (Benetan, inork ez dizu etenik gabe dirutza irabazteko modurik emango). 

3. Jokoa emozioei aurre egiteko

  • Kudeatzeko zailak zaizkion emozioak sentitzen dituenean jokatzen du, normalean kulpa, antsietatea, depresioa edo babesgabetasuna?

Zorizko jokoek eta kirol-apustuek adingabeen bizitzan zein zeregin duten ikusteko modu bat honako hau da: ondoez emozionala sentitzen dutenean jokatzen duten jakitea.

4. Galera ekonomikoak

  • Jokoan galdutako dirua berreskuratzen saiatzen da?

Modu kaltegarrian jokatzen duten nerabeek diru-kopuru handiagoak inbertitzeko beharra sentitzen dute.
Egoera ekonomikoak gainezka egin dien ala ez kontuan hartu gabe, jokatzeak dakartzan galera ekonomikoak berreskuratzensaiatzen badira, joko-arazoa dago, zeukaten dirua ez zelako nahikoa. Estatistikaren arabera, zenbat eta sarriago jokatu, orduan eta diru gehiago galtzen da. Fase horretan sartuta, jokatzeko modua kaltegarria dela esan dezakegu.

5. Jokoa ezkutatzea

  • Gezurra esan du edo jokatzen duela ezkutatu du?

  • Ebidentziak ezeztatzea edo ezkutatzea, hala nola apustu-txartelak, aurrez aurreko joko-lekuetan biltzea, kontu-laburpenak, etab.

Beren ingurunean jokatzen dutela ezkutatzen badute, eta gezurretan ere ibiltzen badira, nagusiki helduei eta lagunei begira, jokoa kaltegarria izan daiteke.  

“Zertan ari zara hainbeste denbora sakelakoarekin?” Web-orrietan probabilitateak kontsultatu bitartean, gailua aldentzen dute. “Zer egingo duzu gaur?”
Erantzutean, ez dute aipatzen joko-aretora joango direla.

6. Mailegu ekonomikoak

  • Badu zorrik?

  • Badu beste pertsona baten dirurik jokoa finantzatzeko?

Zorrak, txikiak zein handiak, zorrak dira. Lagunekin denbora-pasan poker-partida bat jokatzeak ez du arazo ekonomikorik eragin behar. Nahiz eta zorrik izan ez, eskudiru ugari dutelako, joko-arazo bat egon daiteke.

Zorpetzeak esan nahi du jokoa ez dagoela kontrolpean. Dirua eskatzeak eta geroago itzultzeak ere bai; mikrokreditu bat baino sotilagoa da. Baina, gisa berean, apustu egiteko nahia kontrolatu ezin duela adierazten du. Entretenitzeko modu bat baino ez balitz, ez litzateke hori gertatuko.

7. Jokatzeko ohituraren gaineko kontrola

  • Saiatu da inoiz jokoaren ohitura aldatzen, baina ez du lortu?

    • Jokatzeari uztea

    • Kontrolatzea

    • Gutxiago jokatzea

Zorizko jokoekin duen harremana aldatu nahi izateaz ari gara, kaltegarriak izaten jarrai ez dezaten. Horrek agerian uzten du laguntza espezializatua behar duela.

8. Aldaketak bizitzako arloetan

  • Ez da modu berean erlazionatzen familiarekin eta lagunekin?

  • Aisiako beste jarduera batzuetan duen inplikazioa aldatu egin da?

  • Gutxiago ematen du ikasketetan edo lanean? Ez da joaten lanera edo eskolara?

Joko-mota hauetan jokatzeak aldaketak ekartzen ditu pertsonen errutinaren dinamikara. Hori dela eta, bizitzako zenbait arlotan kaltea sortu ohi da, hala nola ikasketetan, lanean, familian eta lagunartean. Horren sintoma bakartzea da, bai eta lanean edota ikasketetan gutxiago  ematea eta aukerak galtzea, eta familiarekiko eta gertuko pertsonekiko harremanak okerrera egitea ere.

9. Erantzun emozionala jokoaren aurrean

  • Jokatu ezin izateak urduritasuna edo suminkortasuna eragiten dio?

Aldaketak izaten dira nerabeen aldartean arrazoiren bat dela-eta jokoa eteten/uzten saiatzen direnean. Edo dirurik ez dutelako apusturik egin ezin dutenean, aurrez aurreko lekura joan ezin direlako, galarazi egiten zaielako, etab. Jokorik ezak ezinegona eragiten du –ohi baino handiagoa–.

NOIZ JOLASTEA ARAZO BAT DA?

Autoebaluazio galdetegia

Galdetegi erraz honen bidez, gauza berririk aurkitu dituzun jakin nahi dugu. Eskerrik asko zure laguntzagatik. Hobetzen jarraitzen laguntzen diguzu.

AUTOEBALUAZIOARI BURUZKO GALDETEGIA HASTEA